Wakuu wa Vita Lubanga na Kaina Warudi kwa Nguvu Mpya Ituri – Ripoti ya Umoja wa Mataifa Yafichua
Mkoa wa Ituri, Mashariki mwa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo, unakabiliwa na tishio jipya baada ya Umoja wa Mataifa kufichua kuwa wakuu wa zamani wa vita, Thomas Lubanga na Innocent Kaina, wameanzisha tena makundi yao ya waasi.
Kwa mujibu wa ripoti ya Umoja wa Mataifa iliyotolewa Jumatano, Julai 2, 2025, viongozi hawa wawili, waliowahi kutiwa hatiani kwa uhalifu wa kivita na Mahakama ya Kimataifa ya Uhalifu (ICC), wanarudi kwa nguvu kwa kuanzisha harakati mpya za kisiasa na kijeshi zenye lengo la kupambana na serikali ya Congo.
Kulingana na ripoti hiyo, Lubanga na Kaina wanaendesha shughuli zao mpya wakiwa Kampala, Uganda, ambapo wanaungwa mkono kimya kimya na mamlaka za huko.
“Thomas Lubanga na Innocent Kaina wameunda harakati za kisiasa na kijeshi zenye lengo la kupinga serikali ya Congo. Wamekuwa wakifanya shughuli zao wakiwa Kampala kwa msaada wa viongozi wa Uganda,” inasema ripoti hiyo ya Umoja wa Mataifa.
CODECO, UPDF na Usafirishaji Haramu wa Dhahabu
Ripoti hiyo pia inabainisha kuwa mkoa wa Ituri umeendelea kuwa eneo la machafuko makubwa ya kijamii na kiusalama, huku kundi la waasi la CODECO/URDPC likitajwa kuwa linaendeleza mauaji ya raia, kuajiri watoto kama askari, na kushambulia kambi za wakimbizi wa ndani.
Vilevile, uwepo wa wanajeshi wa Uganda (UPDF) bila makubaliano rasmi na serikali ya Congo umetajwa kuongeza mivutano ya kikabila na kuchochea migogoro kati ya jamii mbalimbali.
“Wanajeshi wa Uganda waliingia Ituri bila makubaliano ya wazi na serikali ya Congo. Uwepo wao unachochea mivutano na kuongeza hatari ya machafuko mapya ya kikabila,” imeonya ripoti hiyo.
Ripoti hiyo pia imesema kuwa baadhi ya viongozi wa kisiasa wa Congo wanahusishwa na biashara haramu ya dhahabu, na wengine walitajwa kufadhili kundi la CODECO kwa maslahi yao binafsi.
Tahadhari Kutoka Umoja wa Mataifa
Mwakilishi Maalum wa Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa nchini Congo, Bintou Keita, alionya mbele ya Baraza la Usalama kwamba hali ya Ituri ni ya hatari sana.
“Tuna ushahidi wa kuibuka kwa makundi mawili mapya ya waasi yanayoongozwa na Lubanga na Kaina. Hali hii inaongeza mateso kwa raia wa Ituri na kuhatarisha usalama wa taifa zima,” alisema Keita.
Huku mashambulizi kutoka kwa kundi la ADF yakiwa yamepungua kidogo, ripoti inaonya kuwa ukatili wa mashambulizi yaliyobaki ni wa kutisha, na ukanda wa Mashariki bado uko kwenye hatari kubwa ya machafuko mapya.
Je, Ituri Imehukumiwa Kuwa Eneo la Vita Visivyokwisha?
Kuibuka kwa wakuu hawa wa zamani wa vita pamoja na msaada wa kimya kimya kutoka kwa baadhi ya nchi jirani kama Uganda kunaibua wasiwasi mkubwa: Je, mkoa wa Ituri umehukumiwa kuwa uwanja wa vita vya milele?
Habari hii inaibua mjadala mzito kuhusu mustakabali wa amani na usalama Mashariki mwa Congo.